مطالعه تطبیقی سفره آردی خراسان جنوبی و سفره بافی خراسان شمالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس مسئول آموزش، توسعه و ترویج صنایع دستی

چکیده

بافته های داری جزء اولین تولیدات بشر ابتدائی و از متنوع ترین تولیدات در حوزه طرح، نقش و مواد مصرفی در سطح کشور و بعضاً دنیا می باشد از اینجمله "سفره بافی یا سفره آردی" که جزء بافته های داری محسوب و جنبه خود مصرفی داشته و از الیاف ریسیده شده پشم شتر و یا گوسفند به صورت خودرنگ و یا رنگرزی گیاهی بر روی دارزمینی و با استفاده از نقوشی همچون بز، قوچ یا اشکال هندسی در وسط و حاشیۀ آن که به طور ذهنی و برگرفته از طبیعت پیرامون، در برخی از روستاهای شهرستان قاینات خراسان جنوبی و شهرهای خراسان شمالی بافته می شود که به جهت اسم و کاربرد با یکدیگر تشابه دارند. چنین به نظر می رسد تا کنون این دو دست بافته تا کنون با یکدیگر مورد تطبیق قرار نگرفته اند لذا در این تحقیق که به روش تطبیقی و گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و میدانی می باشد سعی در بررسی تفاوت ها و شباهت ها در این دو نوع دست بافته با توجه به هم نامی و کاربرد دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative analysis of two traditions of tablecloth weaving in Iran; South Khorasan and North Khorasan provinces

نویسنده [English]

  • Mahmood Delkhosh

Expert of Handicrafts, Administration of Cultural Heritage, Tourism and Handicrafts in South Khorasan, Birjand, Iran

چکیده [English]

Woven fabrics are one of the first human textiles that are often created as the most diverse products in the field of design, role and consumables. Tablecloth weaving or flour tablecloth is one of the traditional woven fabrics that is produced from spun fibers of camel or sheep wool. This artifact product is woven on the ground-based loom. In the visual design of this functional product, motifs such as goats, rams or geometric shapes are used in the middle and margins of the artifact. These shapes are mentally designed and mostly taken from the surrounding nature. Tablecloth weaving is common in some villages of Ghayenat in South Khorasan and also in some cities of North Khorasan. This art has a similar name and application in both mentioned areas. It seems that these two region of producing the flour tablecloth have not been studied comparatively with each other so far. Therefore, in this research, which was benefited from the comparative method and data collection in the form of library and field studies, an attempt has been made to investigate the differences and similarities between these two types of hand-woven flour tablecloth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Woven fabrics
  • flour tablecloth
  • South Khorasan
  • North Khorasan
  • comparative analysis
افروغ، محمد( (1390. نقوشقالیدستبافایرانی،عناصرونمادهاییازهویتملی . تهران : نشریه مطالعات ملی، شماره 48   تجدد، حسین. ( 1390) .  فرهنگفرشدستبافایران.  تهران.
تناولی،پرویز،.  ( 1370)   نانونمک. تهران. کتابسرا.
جهانشاهی افشار، ویکتوریا.( 1375).  فرایندوروشهایرنگرزیالیافباموادطبیعی ،تهران   
صوراسرافیل، شیرین،  (1383). برکویرسبزجنوبفرشخراسان. چاپ اول. تهران: انتشارات احیا کتاب 
کمندلو، حسین،(1391). شناسایی. ریشهیابیواحیاءطرحهاونقوشقالیاستانخراسانشمالی . مرکز ملی فرش ایران
متولی حقیقی، یوسف(1387). خراسان شمالی. پژوهشیپیرامونتاریختحولاتسیاسیخراسانشمالیازآغاز تاانقلاباسلامی. مشهد: آهنگ قلم.
یار شاطر، احسان (1383). تاریخوهنرفرشبافیدرایرا ن.مترجم ر. لعلی خمسه. تهران: نیلوفر.
 
مصاحبهها 
  -مصاحبه نگارنده با  آقای حسین خسروی،  کارمند و مسئول بخش صنایع دستی اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان قاینات(1394)
  مصاحبه نگارنده با خانم زهرا افشاری، بافنده سفره آردی در روستای مهنج(1394)
 مصاحبه نگارنده با خانم  زهرا زهرا عامری ، بافنده سفره آردی در روستای مهنج(1394)
  مصاحبه نگارنده با آقای حسین شجاع ، رنگرز سنتی در روستای مهنج(1394)
دوره 1، شماره 1
شهریور 1399
صفحه 65-80
  • تاریخ دریافت: 16 اردیبهشت 1399
  • تاریخ بازنگری: 08 خرداد 1399
  • تاریخ پذیرش: 28 خرداد 1399