نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• افسانه قانی ¹
• فاطمه مهرابی ²

¹ استادیار دانشکده هنر و علوم انسانی ، دانشگاه شهرکرد

² دانشجوی دکتری تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، دانشگاه هنر تهران

چکیده

تحقیقات انجام‌شده در مورد طرح‌های قالی دستباف ایرانی بیشتر به نام محل بافت همانند قالی اصفهان، چالشتر، کاشان، نائین و غیره مشهور شده و تا حد زیادی مردم برحسب نام محل بافت قالی، آن را انتخاب می‌کنند؛ اما در مورد ویژگی‌های زیبایی‌شناسی قالی مناطق و در این مبحث قالی‌های خشتی چالشتر که از لحاظ طرح، نقش، رنگ و تکنیک بافت دارای معروفیت جهانی هستند، کمتر آثاری یافت می‌شود. با توجه به موضوع موردنظر، زمانی که صحبت از زیبایی‌شناسی قالی خشتی می‌شود، باید این نکته را در نظر گرفت که: چه شاخصه‌هایی برای زیبایی قالی خشتی باید در نظر گرفت؟ به تعبیر دیگر این سؤال مطرح می شود که: می‌توان اصول زیبایی‌شناسی را بر یک ‌تخته قالی خشتی حاکم کرد و حکم زیبایی به آن داد؟ این سؤال به ‌نوعی سؤال کلی تاریخ زیبایی‌شناسی است و آن اینکه زیبایی و امر زیبا چیست؟ برای بسط موضوع تحقیق و از آنجا که یکی از اهداف این پژوهش شناخت زیبایی در حوزه قالی خشتی منطقه چالشتر است با ارائه مفاهیم زیبایی و امر زیبا؛ از دیدگاه برخی از صاحب ‌نظرانی که عموماً با گرایش به فلسفه (در شرق و غرب) بدین مهم پرداخته‌اند، مقایسه شد. در قسمت نتیجه‌گیری ضمن صحه گذاشتن بر سؤال تحقیق، این نکته استنباط شد که زیبایی در قالی خشتی به دو گروه بیرونی یا فرمی و درونی یا محتوایی قابل تقسیم‌بندی است.

کلیدواژه‌ها

• زیبایی
• زیبایی‌شناسی فرمی
• چالشتر
• قالی خشتی

عنوان مقاله [English]

An introduction to the aesthetics of Chaleshtor’s lozenge rugs

نویسندگان [English]

• Afsaneh Ghani ¹
• Fatemeh Mehrabi ²

¹ Assistant Professor, Faculty of Arts and Humanities, Shahrekord University, Shahrekord, Iran

² PhD candidate in Comparative and Analytical History of Islamic Art, University of Art, Tehran, Iran

چکیده [English]

 
Researches on the design of Iranian handmade rugs have extremely conducted based on the regional taste of carpeting. The Iranian people select the carpet primarily based on the city of weaving. Thus, the aesthetic features of the rug correspond to the second criteria of carpet selection. This is a general question of the history of aesthetics under this broad inquiry: what is beauty and what is the beautiful commodity? In this regard, Chaleshtor’s lozenge rugs, which are world-famous textiles in terms of design, pattern, color and texture, were selected as the case studies. Given the subject matter, it was important to the authors to know: what are the characteristics of the beauty of the lozenge rugs? In other words, this question emerged: can the principles of aesthetics rule over a single piece of lozenge rug and give it a beautiful verdict? The goals of this research was to recognize the beauty of lozenge rug woven in Chaleshtor. The authors presented the different attitudes and interpretations of aesthetics from the perspective of the scholars in the field who were generally experts in the philosophy of aesthetics. The results of this study demonstrated that beauty factors in the Chaleshtor’s lozenge rugs can be divided into two groups, external (form of design) and internal (content of design). The complementary analysis of lozenge rugs which was conducted based on the theory of ‘form of design’ indicated that visual features such as unity in diversity in terms of carpet layout, unity and diversity in the color elements, color unity in the whole context of the carpet layouts, and the color compositions make the Chaleshtor’s lozenge rugs as the beautiful commodity.

کلیدواژه‌ها [English]

• Beauty
• aesthetics
• Chaleshtor
• Lozenge rugs