نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• سید محمدرضا خلیل نژاد

استادیار دانشکده هنر، گروه صنایع دستی، دانشگاه بیرجند

چکیده

یکی از مهم‌ترین دستاوردهای اجرای پروژه ترسیب کربن در خراسان جنوبی، احیای عروسک دوتوک می‌باشد که در روستای تاجمیر واقع در حوالی مرز ماهی‌رود در فاصله حدود ۹۰ کیلومتری از مرز افغانستان، در شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی، احیا، تولید و عرضه می‌شوند. این پژوهش در زمره تحقیقات قوم‌نگاری، زمینه آن، فرهنگ عروسک‌سازی و گروه انسانی مورد مطالعه، اهالی بومی روستاهای خراسان جنوبی و به طور عمده بومیان روستای تاجمیر است. روش گردآوری اطلاعات مراجعات میدانی و مصاحبه با افراد مطلع محلی در زمینه چگونگی ساخت و درک مفاهیم عروسک‌های محلی است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد علاوه بر وجود تنوع در طراحی و ساخت عروسک‌های بومی-محلی خراسان جنوبی، عروسک‌های راوی صادقانه فرهنگ و فرهنگ تن‌پوش محلی هستند. در خصوص تکنیک ساخت و مهارت تولید هر عروسک نیز تاثیرپذیری از اقلیم منطقه و شرایط آب هوایی دیده می‌شود. در مبحث کارکردهای ساخت عروسک ها می‌توان گفت که این عروسک‌ها پیام آور حفظ منابع طبیعی و محیط زیست است، زیرا مواد اولیه آن سازگار با محیط زیست بوده، به اقتصاد و معیشت جامعه محلی جامعه روستایی کمک کرده و لذا می‌تواند به عنوان شغلی مکمل برای خانواده روستایی محسوب شود. به علاوه عروسک‌سازی ابزار انتقال آداب و رسوم منطقه به نسل‌های بعد و حتی معرفی آن به سایر مناطق هستند.

کلیدواژه‌ها

• عروسک
• دوتوک
• تاجمیر
• فرهنگ
• لباس

عنوان مقاله [English]

investigation of the concepts and functions of native-local dolls of South Khorasan with emphasis on Dutuk dolls

نویسنده [English]

• Mohammad Reza Khalilnezhad

Assistant Professor Department of Handicraft Faculty of Art University of Birjand

چکیده [English]

One of the most important achievements of the carbon sequestration project in South Khorasan is the revival of the Dutuk doll, which is made in the village of Tajmir. According to the subject and objectives of the present study, in the first stage, initial information was collected by taking notes and referring to the available documents and materials about local dolls, and in the next stage, while identifying the areas where local dolls were, refer to Field at the target villages with the executive team of the International Carbon Sequestration Project and interviews with local knowledgeable people to collect and record information related to the research project. The research results show that in addition to the diversity in the design and construction of indigenous dolls in South Khorasan, the dolls are honest narrators of the culture of the region. Regarding the construction technique and production skills of each doll, the climate of the region and weather conditions can be seen. On the subject of doll-making functions, it can be said that these dolls are a message of preservation of natural resources and the environment because its raw materials are environmentally friendly; it contributes to the economy and livelihood of the local community in the rural community because it can be considered as a complementary occupation for the rural family; they transmit the customs of the region to the next generations and even introduce it to other areas.

کلیدواژه‌ها [English]

• Dolls
• Dutuk
• Tajmir
• culture
• clothes